第一折(冲末鲁肃上,云)三尺龙泉万卷书,皇天生我意何如?
山东宰相山西将,彼丈夫兮我丈夫。
小官姓鲁,名肃,字子敬。
见在吴王麾下为中大夫之职。
想当日俺主公孙仲谋占了江东,魏王曹操占了中原,蜀王刘备占了西川。
有我荆州,乃四冲用武之地,保守无虞,分天下为鼎足之形。
想当日周瑜死于江陵,小官为保,劝主公以荆州借与刘备,共拒曹操。
主公又以妹妻刘备。
不料此人外亲内疏,挟诈而取益州,遂并汉中,有霸业兴隆之志。
我今欲索取荆州,料关公在那里镇守,必不肯还我。
今差守将黄文,先设下三计,启过主公,说:关公韬略过人,有兼并之心,且居国之上游,不如索取荆州。
今据长江形势,第一计:趁今日孙、刘结亲,已为唇齿,就江下排宴设乐,修一书以贺近退曹兵,玄德称主于汉中,赞其功美,邀请关公江下赴会为庆,此人必无所疑;
若渡江赴宴,就于饮酒席中间,以礼索取荆州。
如还,此为万全之计;
倘若不还,第二计:将江上应有战船,尽行拘收,不放关公渡江回去。
淹留日久。
自知中计,默然有悔,诚心献还;
更不与呵,第三计:壁衣内暗藏甲士!
酒酣之际,击金钟为号,伏兵尽举,擒住关公,囚于江下。
此人是刘备股肱之臣,若将荆州复还江东,则放关公还益州;
如其不然,主将既失,孤兵必乱,乘势大举,觑荆州一鼓而下,有何难哉!
虽则三计已定,先交黄文请的乔公来商议则个。
(正未乔公上,云)老夫乔公是也。
想三分鼎足已定:曹操占了中原;
孙仲谋占了江东;
刘玄德占了西蜀。
想玄德未济时,曾问俺东吴家借荆州为本,至今未还。
鲁子敬常有索取之心,沉疑未发;
今日令人来请老夫,不知有甚事,须索走一遭去。
我想汉家天下,谁想变乱到此也呵!
(唱)【仙吕】【点绛唇】俺本是汉国臣僚。
汉皇软弱;
兴心闹,惹起那五处兵刀,并董卓,诛袁绍。
【混江龙】止留下孙、刘、曹操,平分一国作三朝。
不付能河清海晏,雨顺风调;
兵器改为农器用,征旗不动酒旗摇;
军罢战,马添膘;
杀气散,阵云消;
为将帅,作臣僚;
脱金甲,着罗袍;
则他这帐前旗卷虎潜竿,腰间剑插龙归鞘。
人强马壮,将老兵骄。
(云)可早来到也。
左右报复去,道乔公来了也。
(卒子报云)报的大夫得知:有乔公来到了也。
(鲁云)道有请。
(卒云)老相公,有请!
(末见鲁,云)大夫,今日请老夫来,有何事干?
(鲁云)今日请老相公,别无甚事,商量索取荆州之事。
(末云)这荆州断然不可取!
想关云长好生勇猛,你索荆州呵,他弟兄怎肯和你甘罢?
(鲁云)他弟兄虽多,兵微将寡。
(末唱)【油葫芦】你道"他弟兄虽多兵将少",(云)大夫、你知博望烧屯那一事么?
(鲁云)小官不知,老相公试说则。
(末唱)赤紧的将夏侯惇先困了。
(云)这隔江斗智你知么?
(鲁云)隔江斗智,小官知便知道,不得详细,老相公试说则。
(末唱)则他那周瑜、蒋干是布衣交,那一个股肱臣诸葛施韬略,亏杀那苦肉计黄盖添粮草。
(云)赤壁鏖兵,那场好厮杀也!
(鲁云)小官知道。
老相公再说一遍者。
(末云)烧折弓驽如残苇,燎尽旗幡似乱柴。
半明半暗花腔鼓,横着扑着伏兽牌。
带鞍带辔烧死马,有袍有铠死尸骸。
哀哉百万曹军败,个个难逃水火灾!
(唱)那军多半向火内烧,三停在水上漂。
若不是天交有道伐无道,这其间吴国尽属曹。
(鲁云)曹操英雄智略高,削平僭窃篡刘朝。
永安宫里擒刘备,铜雀春深锁二乔。
(唱)【天下乐】你道是"铜雀春深锁二乔",这三朝、恰定交,不争咱一日错便是一世错……(鲁云)俺这里有雄兵百万,战将千员,量他到的那里!
(末唱)你则待要行霸道,你待要起战讨。
(鲁云)我料关云长年迈,虽勇无能。
(末唱)你休欺负关云长年纪老。
(云)收西川一事,我说与你听。
(鲁云)收西川一事,我不得知。
你试说一遍。
(末唱)【那吒令】收西川白帝城,将周瑜来送了。
汉江边张翼德,将尸骸来当着。
船头上鲁大夫,几乎间唬倒。
你待将荆州地面来争,关云长听的闹,他可便乱下风雹。
(鲁云)他便有甚本事?
(末唱)【鹊踏枝】他诛文丑逞粗躁,刺颜良显英豪。
他去那百万军中,他将那首级轻枭。
(鲁云)想赤壁之战,我与刘备有恩来。
(末唱)那时间相看的是好,他可便喜孜孜笑里藏刀。
(鲁云)他若与我荆州,万事罢论;
若不与荆州呵,我将他一鼓而下。
(末云)不争你举兵呵,(唱)【寄生草】幸然是天无祸,是咱这人自招。
全不肯施恩布德行王道,怎比那多谋足智雄曹操?
你须知南阳诸葛应难料!
(鲁云)他若不与呵,我大势军马,好歹夺了荆州。
(末唱)你则待千军万马恶相持,全不想生灵百万遭残暴!
(鲁云)小官不曾与此人相会;
老相公,你细说关公威猛如何?
(末云)想关云长但上阵处,凭着他坐下马、手中刀、鞍上将,有万夫不当之勇。
(唱)【金盏儿】他上阵处赤力力三绺美髯飘,雄赳赳一丈虎躯摇,恰便似六了神簇捧定一个活神道。
那敌军若是见了,唬的他七魄散、五魂消。
(云)你若和他厮杀呵。
(唱)你则索多披上几副甲,剩穿上几层袍。
便有百万军,挡不住他不刺刺千里追风骑;
你便有千员将,闪不过明明偃月三停刀。
(鲁云)老相公不知,我有三条妙计索取荆州。
(末云)是那三条妙计?
(鲁云)第一计:趁今日孙、刘结亲,以为唇齿,就于江下排宴设乐,作书一封,以贺近退曹兵,玄德称主于汉中,赞其功美,邀请关公江下赴会为庆,此人必无所疑;
若渡江赴宴,就于饮酒中间,以礼索取荆州。
如还,此为万全之计;
如不还,第二计:将江上应有战船,尽行拘收,不放关公回还。
淹留日久,自知中计,默然有悔,诚心献还;
更不与呵,第三条计:壁衣内暗藏甲士,酒酣之际,击金钟为号,伏兵尽举,擒住关公,囚于江下。
此人乃是刘备股肱之臣,若将荆州复还江东,则放关公归益州;
如其不然,主将既失,孤兵必乱,领兵大举,乘机而行,觑荆州一鼓而下,有何难哉!
这三条计决难逃。
(末云)休道是三条计,就是千条计,亦近不的他。
(唱)【金盏儿】你道是"三条计决难逃";
一句话不相饶,使不的武官粗懆文官狡。
(鲁云)关公酒性如何?
(末唱)那汉酒中劣性显英豪,圪塔的揪住宝带,没揣的举起钢刀。
(鲁云)我把岸边战船拘了。
(末唱)你道是岸边厢拘了战船,(云)他若要回去呵,(唱)你则索水面上搭座浮桥!
(鲁云)老相公不必转转议论,小官自有妙策神机。
乘此机会,荆州不可不取也。
(末云)大夫,你这三条计,比当日曹公在灞陵桥上三条计如何?
到了出不的关云长之手。
(鲁云)小官不知。
老相公试说一遍我听咱。
(末唱)【尾声】曹丞相将送路酒手中擎,饯行礼盘中托,没乱煞侄儿和嫂嫂。
曹孟德心多能做小,关云长善与人交。
早来到灞陵桥,险唬杀许褚、张辽;
他勒着追风骑,轻轮动偃月刀。
曹操有千般计较,则落的一场谈笑。
(云)关云长道:"丞相勿罪!
某不下马了也。
"(唱)他把那刀尖儿斜挑锦征袍。
(下)(鲁云)黄文,你见乔公说关公如此威风,未可深信。
俺这江下,有一贤士,复姓司马,名徽,字德操。
此人与关公有一面之交,就请司马先生为伴客,就问关公平昔智勇谋略,酒中德性如何。
黄文,就跟着我去司马庵中相访一遭去。
(下)第二折(正末扮司马徽领道童上,未云)贫道复姓司马,名徽,字德操,道号水鉴先生。
想汉家天下,鼎足三分。
贫道自刘皇叔相别之后,又是数载。
贫道在此江下结一草庵,修行办道,是好悠哉也呵!
(唱)【正宫】【端正好】本是个钓鳌人,到做了扶犁叟;
笑英布、彭越、韩侯。
我如今紧抄定两只拿云手,再不出麻袍袖。
【滚绣球】我则待要聚村叟,会诗友,受用的活鱼新酒,问甚么瓦钵瓷瓯。
推台不换盏,高歌自掴手;
任从他阴晴昏昼,醉时节衲被蒙头。
我向这矮窗睡彻三竿日,端的是傲煞人间万户侯,自在优游。
(云)道童,门首觑者,看有甚么人来。
(道童云)理会的。
(鲁肃上,云)可早来到也,接了马者。
(见道童科,鲁云)道童,先生有么?
(童云)俺师父有。
(鲁云)你去说:鲁子敬特来相访。
(童云)你是紫荆?
你和那松木在一搭里。
我报师父去。
(见末,云)师父弟子孩儿……(末云)这厮怎么骂我!
(童云)不是骂;
师父是师父,弟子是徒弟,就是孩儿一般。
师父弟子孩儿……(末云)这厮泼说?
有谁在门首?
(童云)有鲁子敬特来相访。
(末云)道有请。
(童云)理会的。
(童出见鲁,云)有请!
(鲁见末科)(末云)稽首。
(鲁云)区区俗冗,久不听教。
(末云)数年不见,今日何往?
(鲁云)小官无事不来,特请先生江下一会。
(末云)贫道在此江下修行,方外之士,有何德能,敢劳大夫置酒张筵?
(唱)【倘秀才】我又不曾垂钓在磻溪岸口,大夫也,我可也无福吃你那堂食玉酒;
我则待溪山学许由。
(云)大人请我呵,再有何人?
(鲁云)别无他客,止有先生故友寿亭侯关云长一人。
(末唱)你道是旧相识寿亭侯,和咱是故友。
(云)若有关公,贫道风疾举发,去不的!
去不的!
(鲁云)先生初闻鲁肃相邀,慨然许诺;
今知有关公,力辞不往,是何故也?
想先生与关公有一面之交,则是筵间劝几杯酒。
(末唱)【滚绣球】大夫,你着我筵前劝几瓯,那汉劣性怎肯道折了半筹?
(鲁云)将酒央人,终无恶意。
(末唱)你便休题安排着酒肉,他怒时节目前见鲜血交流。
你为汉上九座州,我为筵前一醉酒,(云)大夫,你和贫道,(唱)咱两个都落不的完全尸首。
(鲁云)先生是客,怕做甚么?
(末唱)我做伴客的少不的和你同病同忧。
(鲁云)我有三条计索取荆州。
(末唱)只为你千年勋业三条计,我可甚"一醉能消万古愁",提起来魂魄悠悠。
(鲁云)既是先生故友,同席饮酒何妨?
(末云)大夫既坚意要请云长,若依的贫道两三桩儿,你便请他;
若依不得,便休请他。
(鲁云)你说来,小官听者。
(末云)依着贫道说,云长下的马时节,(唱)【倘秀才】你与我躬着身将他来问候。
(云)你依的么?
(鲁云)关云长下的马来,我躬着身问候。
不打紧,也依的。
(未唱)大夫,你与我跪着膝连忙的劝酒;
饮则饮、吃则吃、受则受。
道东呵随着东去,说西呵随着西流。
(云)这一桩儿最要紧也!
(唱)他醉了呵你索与我便走。
(鲁云)先生,关公酒后德性如何?
(末唱)【滚绣球】他尊前有一句言,筵前带二分酒,他酒性躁不中撩斗,你则绽口儿休提着索取荆州。
(鲁云)我便索荆州有何妨?
(末云)他听的你索取荆州,(唱)他圆睁开丹凤眸,轻舒出捉将手;
他将那卧蚕眉紧皱,五蕴山烈火难收。
他若是玉山低趄,你安排着走;
他若是宝剑离匣,你则准备着头。
枉送了你那八十一座军州!
(鲁云)先生不须多虑,鲁肃料关公勇有余而智不足。
到来日我壁间暗藏甲士,擒住关公,便插翅也飞不过大江去。
我待要先下手为强。
(末云)大夫,量你怎生近的那关云长?
(唱)【倘秀才】比及你东吴国鲁大夫仁兄下手,则消得西蜀国诸葛亮先生举口,奏与那有德行仁慈汉皇叔。
那先生抚琴霜雪降,弹剑鬼神愁,则怕你急难措手。
(鲁云)我观诸葛亮也小可。
除他一人,也再无用武之人。
(末云)关云长他弟兄五个,他若是知道呵,怎肯和你甘罢!
(鲁云)可是那五个?
(末唱)【滚绣球】有一个黄汉升猛似彪;
有一个赵子龙胆大如斗;
有一个马孟起,他是个杀人的领袖;
有一个莽张飞,虎牢关力战了十八路诸侯,骑一匹毕月乌,使一条丈八矛,他在那当阳坂有如雷吼,喝退了曹丞相一百万铁甲貔貅,他瞅一瞅漫天尘土桥先断,喝一声拍岸惊涛水逆流。
那一伙怎肯干休!
(鲁云)先生若肯赴席呵,就与关公一会何妨?
(末云)大夫,不中,不中!
休说贫道不曾劝你。
(唱)【尾声】我则怕刀尖儿触抹着轻犛了你手,树叶儿提防打破我头。
关云长千里独行觅二友,匹马单刀镇九州;
人似巴山越岭彪。
马跨翻江混海兽。
轻举龙泉杀车胄,怒扯昆吾坏文丑;
麾盖下颜良剑标了首,蔡阳英雄立取头。
这一个躲是非的先生决应了口,那一个杀人的云长,(云)稽首。
(唱)我更怕他下不的手!
(末下)(道童云)鲁子敬,你愚眉肉眼,不识贫道。
你要索取荆州,不来问我?
关云长是我酒肉朋友,我交他两只手送与你那荆州来。
(鲁云)道童,你师父不去,你去走一遭去罢。
(童云)我下山赴会走一遭去,我着老关两手送你那荆州、(唱)【隔尾】我则待拖条藜杖家家走,着对麻鞋处处游。
(云)我这一去,(唱)恼犯云长歹事头,周仓哥哥快争斗,轮起刀来劈破了头,唬的我恰便似缩了头的乌龟则向那汴河里走。
(下)(鲁云)我听那先生说了这一会,交我也怕上来了。
我想三条计已定了,怕他怎的?
黄文,你与我持这一封请书,直至荆州,请关公去来。
着我知道,疾去早来者。
(下)第三折(正末扮关公领关平、关兴、周仓上,云)某姓关,名羽,字云长。
蒲州解良人也。
见随刘玄德,为其上将。
自天下三分,形如鼎足:曹操占了中原;
孙策占了江东;
我哥哥玄德公占了西蜀。
着某镇守荆州,久镇无虞。
我想当初楚汉争锋,我汉皇仁义用三杰,霸主英雄凭一勇。
三杰者,乃萧何、韩信、张良;
一勇者,暗呜叱咤,举鼎拔山、大小七十余战,逼霸主自刎乌江。
后来高祖登基,传到如今,国步艰难,一至于此!
(唱)【中吕】【粉蝶儿】那时节天下荒荒,恰周、秦早属了刘、项,分君臣先到咸阳。
一个力拔山,一个量容海,他两个一时开创。
想当日黄阁乌江,一个用了三杰,一个诛了八将。
【醉春风】一个短剑下一身亡,一个静鞭三下响。
祖宗传授与儿孙,到今日享、享。
献帝又无靠无依,董卓又不仁不义,吕布又一冲一撞。
(云)某想当日,掩弟兄三人,在桃园中结义,宰白马祭天,宰乌牛祭地,不求同日生,只愿同日死。
(唱)【十二月】那时节兄弟在范阳,兄长在楼桑,关某在蒲州解良,更有诸葛在南阳;
一时出英雄四方,结义了皇叔、关、张。
【尧民歌】一年三谒卧龙网,却又早鼎分三足汉家邦。
俺哥哥称孤道寡世无双,我关某匹马单刀镇荆襄。
长江,今经几战场,却正是后浪催前浪。
(云)孩儿,门首觑者,看甚么人来。
(关平云)理会的。
(黄文上,云)某乃黄文是也。
将着这一封请书,来到荆州,请关公赴会。
早来到也。
左右,报复去:有江下鲁子敬,差上将拖地胆黄文,持请书在此。
(平云)你则在这里者,等我报复去。
(平见正末,云)报的父亲得知:今有江东鲁子敬,差一员首将,持请书来见。
(正末云)着他过来。
(平云)着你过去哩。
(黄文见科)(正末云)兀那厮甚么人?
(黄慌云)小将黄文。
江东鲁子敬,差我下请书在此。
(正末云)你先回去,我随后便来也。
(黄文云)我出的这门来。
看了关公英雄一个神道相。
鲁子敬,我替你愁哩!
小将是黄文,特来请关公。
髯长一尺八,面如挣枣红。
青龙偃月刀,九九八十斤。
脖子里着一下,那里寻黄文?
来便吃筵席,不来豆腐酒吃三钟。
(下)(正末云)孩儿,鲁子敬请我赴单刀会,走一遭去。
(平云)父亲,他那里筵无好会,则怕不中么?
(正末云)不妨事。
(唱)【石榴花】两朝相隔汉阳江,上写着道"鲁肃请云长"。
安排筵宴不寻常,休想道"画堂别是风光"。
那里有凤凰杯满捧琼花酿,他安排着巴豆、砒霜!
玳筵前摆列着英雄将,休想肯"开宴出红妆"。
【斗鹌鹑】安排下打凤牢龙,准备着天罗地网;
也不是待客筵席,则是个杀人、杀人的战场。
若说那重意诚心更休想,全不怕后人讲。
既然谨谨相邀,我则索亲身便往。
(平云)那鲁子敬是个足智多谋的人;
他又兵多将广,人强马壮。
则怕父亲去呵,落在他彀中。
(正末唱)【上小楼】你道他"兵多将广,人强马壮";
大丈夫敢勇当先,一人拚命,万夫难当。
(平云)许来大江面,俺接应的人,可怎生接应?
(正末唱)你道是隔着江,起战场,急难亲傍;
我着那厮鞠躬、鞠躬送我到船上。
(平云)你孩儿到那江东,旱路里摆着马军,水路里摆着战船,直杀一个血胡同。
我想来,先下手的为强。
(正末唱)【幺篇】你道是先下手强,后下手殃。
我一只手揪住宝带,臂展猿揉,剑掣秋霜。
(平云)父亲,则怕他那里有埋伏。
(正末唱)他那里暗暗的藏,我须索紧紧的防。
都是些狐朋狗党!
(云)单刀会不去呵,(唱)小可如千里独行,五关斩将。
(云)孩儿,量他到的那里?
(平云)想父亲私出许昌一事,您孩儿不知,父亲慢慢说一遍。
(正末唱)【快活三】小可如我携亲侄访冀王,引阿嫂觅刘皇,灞陵桥上气昂昂,侧坐在雕鞍上。
【鲍老儿】俺也曾挝鼓三冬斩蔡阳,血溅在沙场上。
刀挑征袍出许昌,险唬杀曹丞相。
向单刀会上,对两班文武,小可如三月襄阳。
(平云)父亲,他那里雄赳赳排着战场。
(正末唱)【剔银灯】遮莫他雄赳赳排着战场,威凛凛兵屯虎帐,大将军智在孙、吴上。
马如龙,人似金刚;
不是我十分强,硬主张,但提起厮杀呵磨拳擦掌。
【蔓菁菜】他便有快对付能征将,排戈戟,列旗枪,对仗,我是三国英雄汉云长,端的是豪气有三千丈。
(云)孩儿,与我准备下船只,领周仓赴单刀会走一遭去。
(平云)父亲去呵,小心在意者!
(正末唱)【尾声】须无那临潼会秦穆公,又无那鸿门会楚霸王,遮莫他满筵人列着先锋将,小可如百万军刺颜良时那一场嚷。
(下)(周仓云)关公赴单刀会,我也走一遭去。
志气凌云贯九霄,周仓今日逞英豪。
个个开弓并蹬驽,人人贯甲与披袍。
旌旗闪闪龙蛇动,恶战英雄胆气高。
假饶鲁肃千条计,怎胜关公这口刀!
赴单刀会走一遭去也。
(下)(关兴云)哥哥,父亲赴单刀会去了,我和你接应一遭去。
大小三军,跟着我接应父亲去。
到那里古剌剌彩磨征旗,扑冬冬画鼓凯征鼙,齐臻臻枪刀如流水,密匝匝人似朔风疾。
直杀的苦淹淹尸骸遍郊野,哭啼啼父子两分离。
恁时节喜孜孜鞭敲金镫响,笑吟吟齐和凯歌回。
(下)(关平云)父亲兄弟都去也,我随后接应走一遭去。
大小三军,听吾将令;
甲马不许驰骤,金鼓不许乱鸣,不许交头接耳,不许语笑喧哗;
弓驽上弦,刀剑出鞘,人人敢勇,个个威风。
我到那里:一刃刀,两刃剑,齐排雁翅;
三股叉,四楞锏,耀日争光;
五方旗,六沉枪,遮天映日;
七稍弓,八楞棒,打碎天灵;
九股索,红绵套,漫头便起;
十分战,十分杀,显耀高强。
俺这里雄兵浩浩渡长江,汉阳两岸列刀枪。
水军不怕江心浪,旱军岂惧铁衣郎!
关公杀入单刀会,显耀英雄战一场。
匹马横枪诛鲁肃,胜如亲父刺颜良。
大小三军,跟着我接应父亲走一遭去。
(下)第四折(鲁肃上,云)欢来不似今朝,喜来那逢今日?
小官鲁子敬是也。
我使黄文持书去请关公,欣喜许今日赴会,荆襄地合归还